فاطمه زهراعلیهاالسلام دختر پیامبر اكرم، سیماىپرفروغ ایمان، نمونه روشن تقوا، و اسوه تمام عیار زنمسلمان است. در فضیلت آن بانوى بزرگوار نویسندگانمذاهب اسلامى روایتها آوردهاند كه هر یك بیانگرگوشهاى از عظمت روحى آن نور مبین و گوهر ثمین است.مسلمانان نیك نهاد عموما و شیعیان شیفته جان خصوصا عشقمحمد و آل محمد را پیوسته در سویداى دل نهفتهداشته اند. در طول قرون با دل و جان به خاندان رسالتعشق ورزیده و جلوه هاى این مهرورزى را با خامه اخلاصرقم زده اند.
از جمله عالم نامور شیعه حسین بن على بن محمد بن احمد الخزاعى در تفسیرروضالجنان و روح الجنان فى تفسیر القرآن علاوه بر مطالب متنوع لغوى، فقهى، كلامى،ادبى در فضیلتخاتون دو جهان حضرت صدیقه كبرى روایتها آورده است، همچنین ذكر و نقلروایت از امامان امام على، امام حسن، امام حسین، علىبن الحسین، ابوجعفر محمدبنعلى، جعفربن محمد الصادق، علىبن موسى الرضاعلیهمالسلام» (1) در تفسیرگرانقدر كشف الاسرار و عدة الابرار بیانگر علاقه و گرایش ابوالفضل رشیدالدین میبدىبه آن انوار پاك است. در این جا براى نشان دادن همآوایى مفسران شیعى و سنى در ذكرمناقب و فضایل حضرت فاطمه، به عنوان نمونه شواهدى از دو تفسیر فوق ارائه مىگردد.
حضرت فاطمه علیهاالسلام و توبه حضرت آدم علیهالسلاممىدانیم كه اندیشه جاودانگى به قدمت حیات بشر است. نخستین وسوسه شیطان نیز ازهمین روزنه و بدینشكل صورت مىپذیرد كه ابتدا شیطان با سوگند خود را خیرخواه آدم وحوا مى نمایاند (2) و سپس سبب نهى پروردگار را از نزدیك شدن به شجرهخلد، فرشته شدن یا جاودانگى آن دو القا مىكند (3) چون آن دو مبتلا بهترك مندوب شدند توبه كردند و نداى ربنا ظلمنا» از جان برآوردند تا رحمت حق در كسوتكلمات» (4) و تماثیل نور متجلى شد.
در این باب صاحب تفسیر عظیم روضالجنان چنین آوردهاست: چون خداى تعالى آدم را بیافرید و حیات در اوآفرید. بر ساق عرش اشباحى و تماثیلى از نور دید كهبر بالاى سر هر یك نوشته بود: محمد و على و فاطمه والحسن و الحسین.
آدم گفت: بار خدایا پیش از من بر صورت من خلقى آفریدى؟
گفت: نه.
گفت: اینان كه اند؟
گفت: فرزندان تواند ولولاهم لما خلقتك و اگر نهایشانندى تو را خود نیافریدى.
گفت: بار خدایا گرامى بندگانند بر تو. گفت: اى آدم این نامها یاد گیر تا دروقت درماندگى مرا به این نامها بخوانى تا فریادت رسم.آدم این نامها یاد گرفت. چون این ترك مندوب كرد وخواست تا از آن توبه كند، گفت: بار خدایا به حقمحمدصلى الله علیه وآله و على علیهالسلام وفاطمه علیهاالسلام والحسن علیهالسلاموالحسین علیهالسلام به حق این بزرگان كه توبه من قبولكنى. خداى تعالى توبه آدم قبول كرد فهذه هى الكلمات».(5)
علماى اهل سنت همانند علماى شیعه به دوستى اهل بیت مباهات كرده و در این خصوص بهروایات متعدد استناد كرد هاند. زمخشرى در تفسیر كشاف ذیل آیه اى كه مودت ذوىالقربىرا اجر رسالت شمرده، (شورى /23) حدیث مفصلى از پیامبر اكرمصلى الله علیه وآله نقلمىكند كه مطلع آن چنین است: من مات على حب آل محمد ماتشهیدا». (6) از پیامبر اكرم صلىالله علیه وآله نیز سؤال شد محبت چه كسانى به موجب آیه قللا اسئلكم علیه اجرا الا المودة فى القربى» (شورى /23) بر ما واجب شده؟حضرت بیان فرمودند: على علیهالسلامو فاطمه علیهاالسلام و ابناهما». (7)
حدیث كساء و حضرت فاطمه علیهاالسلاممراد از اهل بیت در آیه تطهیر (سوره احزاب/33) پنج تن آل عباست در این خصوص قولپیامبر كه از منابع اهل سنت نیز نقل شده است كافى است كه فرمود: این آیه درباره منو على و حسن و حسین و فاطمه نازل شده است» (8) میبدى نقل مىكند كه:رب العالمین منت مىنهد بر مصطفى عربى كه خواست ما و حكم ما آن است كه اهل بیت توپاك باشند از هر چه آلایش خلقیت است و اوساخ بشریت تا از خانه به كدخداى ماند همهچیز». الطیبات للطیبین والطیبون للطیبات و در همان تفسیر از قول امسلمه آورده است:چون آیه تطهیر نازل شد فارسل رسول الله الى فاطمة و علىوالحسن والحسین فقال هؤلاء اهل بیتى» (9) در تفسیر روضالجنان هم مىخوانیم: رسول -علیهالسلام- حسن علیهالسلام را بر دستراست خود نشاند و حسین را بر دست چپ و على را و فاطمه را در پیش روى، آن گه گلیمىخیبرى بر ایشان افكند و گفت: اللهم لكل نبى اهل و هؤلاء اهلى، در حال خداى تعالىاین آیت فرستاد ( انما یرید الله لیذهب عنكم الرجس اهلالبیت ویطهركم تطهیرا» (10)
با وجود قدر و شان عظیم امسلمه و تایید نیك نهادى او توسط پیامبر از همراهى باپنج تن منع مىشود ولى جبرئیل با حسن قبول انت منا» (11) با نورانیتىمضاعف به ملكوت پرواز مىنماید و در آسمانها مىنازد و فخر مىكرد و مىگفت:من مثلى وانا فى السماء طاووس الملائكة و فى الارضمن اهلبیت محمد» یعنى چون من كیست كه در آسمان رئیس فرشتگانم و در زمین از اهل بیتمحمد خاتم پیغامبرانم؟» (12)
مباهله و حضرت فاطمه علیهاالسلامچون سران مسیحى شهر نجران از قبول حقیقت سرباز زدند و بر این پندار كهعیسى علیهالسلام فرزند خداست پاى فشردند به پیامبر اكرم وحى شد تا با آنان مباهلهكند، ماجراى مباهله با حضور باشكوه پیامبر و چهار نور پاك به شرح زیر صورت پذیرفت:
حضرت پیامبر و على و حسنین از پیش مىرفتند و فاطمه -علیهاالسلام- بر اثر ایشانمىرفت تا به صحرا شدند. ترسایان بیامدند و اسقف ایشان از پیش ایستاد. اسقف گفت:اینان كه اند از محمد. گفتند: آن برنا پسر عم و داماد اوست بر دخترش و آن زن دختراوست و آن كودكان دخترزادگان اویند. اسقف به ترسایان نگرید و گفت: بنگرید كه محمدچگونه واثق است كه به مباهله فرزندان و خاصگان خود را آورده است. از مباهله او حذركنید كه اگر نه مكان قیصر بودى من اسلام آوردمى، رویها دیدم كه اگر از خدابخواستندى تا كوهها را از جاى بركند اجابت كردى». (13)
رشیدالدین فضلالله میبدى در ذیل آیه مباركه: فقل تعالوا ندع ابنائنا وابناءكمونسائنا ونسائكم وانفسنا وانفسكم» (آلعمران /61) ماجراى مباهله را چنین یادمىكند:
آن روز كه حضرت رسول اكرم صلى الله علیه وآله براى مباهله به صحرا رفتنددست حسن و حسین علیهماالسلام را گرفته و فاطمه علیهاالسلام و على علیهالسلام از پسایشان به راه افتادند رسول ایشان را با پناه خود گرفت و گلیم بر ایشان پوشانید وگفت: اللهم ان هؤلاء اهلى، جبرئیل آمد و گفت: یا محمد و انا من اهلكم چه باشد یامحمد اگر مرا بپذیرى و در شمار اهل بیت خویش آرى؟ رسول صلى الله علیه وآله گفت: یاجبرئیل و انت منا.» (14)
پیوند ملكوتىازدواج سیده عالم یعنى پیوند نور با نور و انتقال زهره زهرا علیهاالسلام از بیتنبوت به منزل امامت در واقع سرآغاز ظهور انوار پاك یازده گوهر تابناك برج امامت بودكه باشكوهى الهى در زمین و شورى ملكوتى در آسمان برگزار گردید. در فضیلت حضرتعلىعلیهالسلام بر دیگر خواستگاران فاطمه علیهاالسلام پیامبر اكرم فرمود:لولا على لم یكن لفاطمة كفو». (15)
پیام ملكوتى همسرى حضرت على و فاطمه را فرشته اى شگرف به نام محمود به رسول اكرمرسانید. پیامبر پرسید: یا محمود چه كار را آمده اى؟ گفت: جئتك لتزویج النور منالنور. آمده ام تا نور را به نور دهى. گفتم: آن نور كدام است كه او را به نور دهم.گفت: تزویج فاطمة من على فاطمه علیهاالسلام را به على علیهالسلام دهى كه خداىتعالى این عقد را در آسمان ببست.» (16)
آن گاه فرمان آمد، اى مقربان درگاه اى خاصگیان پادشاه سوره هل اتى علىالانسان» برخوانید. ایشان همه به آوازى دلرباى و الحان طرب فزاى سوره هل اتى»خواندن گرفتند و درخت طوبى بر خود بلرزید و در بهشت گوهر و مروارید و حله ها باریدنگرفت.» (17)
روز بعد از ازدواج وقتى ن قریش براى تهنیت آمدند حضرت فاطمه جامهاى فاخر برتن داشت كه آنان متحیر بماندند گفتند: یا فاطمه این حله از كجا آوردى كه همانا دردنیا نباشد و ما ندیدیم و نشنیده؟ گفت: هذا من عندالله از نزد خداست.» ()
رشیدالدین فضلالله میبدى در پیوند همسرى حضرت على علیهالسلام با حضرتفاطمه علیهاالسلام سخنان زیر را نیز مى افزاید: فرشته اى فصیح به نام راحیل برمنبرى سپید برآمد و خداى را ثنا گفت آن گاه خداوند ذوالجلال بى واسطه ندا كرد كه:اى جبرئیل و اى میكائیل شما دو گواه باشید كه من فاطمه زهراعلیهاالسلام را به زنىبه على مرتضى دادم.» (19) چون فرشته این بشارت را به حبیب خدا داد آنحضرت مهاجر و انصار را خواندند و روى به على علیهالسلام كردند و فرمودند: یا علىچنین حكمى در آسمان رفت اكنون من فاطمه علیهاالسلام دخترم را به چهارصد (20)درم كاوین به زنى به تو دادم.» (21)
حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام سیدة النساء العالمینحضرت زهراى مرضیه در خانه نبوت و مركز وحى تربیت شد پدرى چون پیامبر اكرم صلىالله علیه وآله، همسرى چون على مرتضى، و فرزندانى چون حسنین داشت. روزى ن قریشبا همسران رسول صلى الله علیه وآله از حسب و نسب خویش و مفاخرت قوم خود سخنمىگفتند. چون فاطمه علیهاالسلام وارد جمع شد همه ساكت شدند یكى از ایشان گفت: چراحدیث رها كردى؟ گفتند: براى آن كه در پیش او حدیث حسب و نسب كردن محال باشد، دیگرىگفت: ما بالكم یا بنى هاشم. چیست اى بنى هاشم كه همه سیادت جمع كردى خود را و گوىسیادت از همه عالم بربودى، اما پدرت سید ولد آدم است. و اما تو سیده ن جهانى.اما شوهرت سید عرب است و اما فرزندانت سیدان جوانان بهشتند و امامت حمزه سیدشهیدان است.» (22) بدین جهت پارهاى از مفسران آیه نسبا و صهرا» را درشان حضرت على علیهالسلام دانسته اند كه امیرالمؤمنین جامع سبب و نسب بود و هیچ كسرا از صحابه این هر دو بیك جاى نبود.» (23)
حضرت محمدصلى الله علیه وآله و فاطمه علیهاالسلاماز سخنان و شیوه رفتار پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله با فاطمه زهراىمرضیه علیهاالسلام پى مىبریم كه علاوه بر محبت فطرى پدر و فرزندى، ملكات انسانى وفضایل معنوى، دیندارى و پارسایى امالائمه حضرت فاطمه علیهاالسلام موجب اصلى جلالتو عظمت قدر آن بزرگوار نزد پدر بوده است. محدثان و مفسران قرآن در باب عظمت كفوولایت و مصداق روشن: انا اعطیناك الكوثر». روایاتمتعددى نقل كردهاند كه در این جا به ذكر چند نمونه از تفسیر روضالجنان (ابوالفتوحرازى) و تفسیر كشفالاسرار میبدى اكتفا مىشود.
1 - حضرت فاطمه مادر اماماندر خبر است كه رسول شبى به نزدیك خدیجه علیهاالسلام بود و او سخن مىگفت: رسولگفت: یا خدیجه من تكلمین؟ با كى سخن مىگویى؟ گفت: اى رسولالله با این جنین كه درشكم دارم. رسول گفت: بشارت باد تو را كه جبرئیل مرا بشارت داد كه مادینه است و مادرامامان است.»
2 - خانه فاطمه علیهاالسلاماتاقى گلین و كوچك با معنویتى بىكرانه است كه تجلیگاه نور الهى و مصداق بارزآیت قرآنى فى بیوت اذن الله» است. یك روز رسول -علیهالسلام- این آیت مىخواندمردى برخاست و گفت: این خانه ها كدام است؟ گفت: بیوت الانبیاء، خانه هاى پیغامبراناست. ابوبكر برخاست و گفت: یا رسولالله خانه فاطمه و على از این جمله هست؟ گفت: هومن افاضلها، خانه ایشان فاضلترین خانه هاى ایشان است.» (25)
3 - محبت حضرت محمدصلى الله علیه وآله و اطاعت فاطمه علیهاالسلامعلاقه و احترامى كه رسولالله نسبتبه فاطمه علیهاالسلام اظهار مى داشتند درتاریخ رابطه پدر و فرزندى بىنظیر است. از جمله عادتهاى پیامبر اكرم چنان بود كهدر ابتدا و بازگشت از سفر به دیدار فاطمه علیهاالسلام مىرفتند، روزى پیامبر اكرمبه دیدار فاطمه علیهاالسلام رفتند و آن روز بر در سراى گلیمى خیبرى آویخته بود، چونآن را دیدند، بازگشتند، فاطمه علیهاالسلام برخاست و به حجره رسول آمد و از سببپرسید؟ حضرت فرمودند: یا فاطمه من بر عادت آنجا آمدم و لكن در سراى تو بر رسمجباران دیدم پرده فروگذاشته بازگشتم [فاطمه علیهاالسلام] برفت پرده از در سراى دوركرد.» (26)
4 - فاطمه علیهاالسلام و سجود پیامبرصلى الله علیه وآلهدر ابتداى دعوت پیامبر اكرم به اسلام كفار دندان مبارك حضرت را شكستند و خاك وپلیدى بر او مى ریختند و حضرتش را ساحر و كاهن و مجنون مىخواندند. در تفسیر آیهمباركه ان الذین یؤذون الله ورسوله». (سوره احزاب /57)از قول عبدالله مسعود نقل شده است كه گفت: دیدم رسول خدا را در مسجدالحرام سر بهسجود نهاده كه كافرى شكنبه شتر میان دو كتف وى فروگذاشت رسول سر از زمین برنداشت تاآن گه كه فاطمه زهراعلیهاالسلام بیامد و آن از كتف وى بینداخت.» (27)
5 - فاطمه زهراعلیهاالسلام و اندوه پیامبر اكرم (ص)آن روز كه جبرئیل آیه ان جهنم لموعدهم اجمعین» (سورهحجر /43) را آورد حضرت اندوهناك شدند و بسیار گریستند و هیچ كس از صحابهزهره نداشت كه از سر آن تاثر شدید جویا شود. عبدالرحمن عوف مىدانست كه رسول خدا بهدیدار فاطمه آسایش مى یابد از حضرت فاطمه درخواست نمود تا از پیامبر اكرم سبب ایناندوه بزرگ را بپرسد. پیامبر در جواب به فاطمه علیهاالسلام فرمودند: چه پرسى ازآنچه وهم و فهم هیچ كس بدان نرسد؟ چون حضرت اشاره اى به ابواب جهنم و چگونگى دركاتدوزخ كردند فاطمه علیهاالسلام بیفتاد و بیهوش شد چون به هوش باز آمد گفت:الویل الویل لمن دخل النار». (28)
6 - دوستى فاطمه علیهاالسلامچون قریش پیمان حدیبیه را شكستند ابوسفیان را براى عذرخواهى نزد پیامبرفرستادند. او خواست از علاقه پیامبر به حضرت فاطمه به نفع خود سود جوید این بود كهبه در خانه فاطمه علیهاالسلام رفت و ماجرا را گفت، آن حضرت به او گفتند: این كاربزرگتر از آن است كه حدیث ن در آن گنجد.» (29)
7 - فاطمه علیهاالسلام و نوازش یتیممفسران قرآن كریم آیه ویسئلونك عن الیتامى» (سوره بقره/55) را تاكیدى به اصلاح كار و مال» (30) و نیكى به یتیماندانسته اند. روزى مهتر عالم یتیمى را دیدند كه كودكان او را سرزنش مىكنند و اومى گرید و در خاك مى غلتد، چون حضرت سبب درماندگى او را پرسیدند. گفت: پدرم روز احدكشته شد، خواهرم فرمان یافت و مادرم شوهر كرد و مرا براند حضرت رسول گفتند: اى غلاماندوه مدار من كه محمدم پدر توام و فاطمه خواهر تو و عایشه مادر تو. آن گاه مصطفىدست وى گرفت و به خانه فاطمه برد و گفت: یا فاطمه علیهاالسلام این فرزند ماست وبرادر تو، فاطمه علیهاالسلام برخاست و او را بنواخت خرما پیش وى بنهاد.»(31)
8 - حجاب حضرت زهراعلیهاالسلامپوشیدگى زن از دید نامحرم یك فرمان قرآنى است. در گذشته براى بیان این مفهومخصوصا در فقه واژه ستر» (32) را به كار مىبردند. سعدى شاعر خوش سخن همدر معرفى زن پارسا چنین گفته است:
چو مستور باشد زن و خوبروى به دیدار او در بهشت است شوى» (33)
و در تفسیر همچنین مىخوانیم:
در خبر است كه روزى رسول در حجره فاطمه -علیهاالسلام- بود. مردى نابیناىمادرزاد در بزد. رسول گفت: درآى، او درآمد فاطمه علیهاالسلام برخاست و در خانه رفتو تا او بنرفت از خانه بیرون نیامد. رسول بر سبیل امتحان گفت: یا فاطمه چرا از اوپنهان شدى و او چیزى نبیند؟ گفت: یا رسولالله اگر مرا نبیند، من او را بینم.الیس الله تعالى قال: وقل للمؤمنات یغضضن من ابصارهن ویحفظنفروجهن». رسول -علیهالسلام- گفت: الحمدلله ارانی فی اهل بیتی ما سرنی;سپاس آن خداى را كه با من نمود در اهلالبیت من آنچه مرا خرم بكرد.» (34)
حضرت على علیهالسلام و فاطمه علیهاالسلامبزرگان علم و عالمان دین در شناخت شانى از شؤون حضرت على علیهالسلام و فاطمهزهراعلیهاالسلام درمانده اند. ما از طریق روایاتى چون: احبالنساء الى رسول الله فاطمة و من الرجال علیعلیهالسلام) و(. فمن عرف فاطمة حق معرفتها فقد ادرك لیلة القدر و انماسمیت فاطمة لان الخلق فطموا عن معرفتها» (35) گوشهاى از عظمت این دو عزیز را باز مى نماییم و از میان انبوه روایات تنها به ذكرچند روایت از تفسیر روضالجنان و كشفالاسرار اكتفا مىنماییم.
1 - یارى و پرستارى فاطمه علیهاالسلامدر جنگ احد كه رسول اكرم و حضرت على علیهالسلام جراحاتى برداشتند حضرتفاطمه علیهاالسلام چهره مبارك پدر و روى نازنین همسر را شست. در همین غزوه شجاعت وفداكارى على علیهالسلام تا آنجا جلوه نمود كه جبرئیل از آسمان آواز داد:لاسیف الا ذوالفقار ولافتى الا على» پس از جنگ آنتیغ را به فاطمه علیهاالسلام داد و گفت: بستان این شمشیر را كه امروز با من وفاكرد.» (36)
2 - دعاى حضرت محمدصلى الله علیه وآلهپیامبر اكرم در پاسخ به طعنه ن قریش كه به حضرت زهراعلیهاالسلام گفته بودند:پدرت تو را به مردى درویش داده است چنین فرمودند: بدان كه این ن كه این گفتندنه بر طریق شفقت گفتند. من تو را به مردى دادم كه اقدمهمسلما و اكثرهم علما واعظمهم حلما» به اسلام از همه پیشتر است و به علم ازهمه بیشتر و به حلم از همه عظیم تر. آنگه دعا كرد ایشان را و گفت: بار خدایا جمعایشان مجتمع دار و دلهاشان به هم آر و فرزندان ایشان را وارثان بهشت نعیم كن.»(37)
3 - شمه اى از فضایل حضرت على علیهالسلام و فاطمه علیهاالسلامدر وجود مبارك حضرت فاطمه فضایل بیشمارى جمع است و زندگانى آن بانوى دوسراى درهمه ابعاد نمونه است، از جمله پایدارى آن اسوه كامل در تنگدستى و هجوم فقر مادىاست; آوردهاند:
یك روز امیرالمؤمنین -علیهالسلام- در حجره فاطمه شد او را یافت كه حسن و حسینرا مى خوابانید و ایشان نمى خفتند از گرسنگى، فاطمه گفت: یابن عم رسولالله! بنگرتا چیزكى به دست آرى براى این كودكان كه از گرسنگى بنمى خسبند و سه روز است تا طعامنخورده اند؟
امیرالمؤمنین از خانه به در آمد و بنزدیك عبدالرحمن عوف شد و او را گفت: دینارىزر به قرض مرا ده. عبدالرحمن دست در كیسه كرد و دینارى از آن برداشت و بهامیرالمؤمنین داد او بستد. امیرالمؤمنین به بازار آمد تا چیزى بخرد مقداد را بر سرراه دید از حالش جویا شد، دینارى كه به قرض گرفته بود به او داد و گفت: تو اولی ترىكه تو چهار روز است كه چیز نیافته اى و ما سه روز. مقداد آن بستد و برفت،امیرالمؤمنین به مسجد رسول آمد. در شان او و این قصه، آیت آمده بود كه:ویؤثرون على انفسهم ولو كان بهم خصاصة و.» (/9) (38)
4 - پیوستن دو دریابعضى از اهل اشارت در تفسیر: مرج البحرین یلتقیان (سورةالرحمن /19) نوشتهاند مقصود از بحرین، فاطمه علیهاالسلام و على علیهالسلاماست. و بینهما برزخ (محمدصلى الله علیه وآله) یخرج منهمااللؤلؤ والمرجان،» الحسن والحسین علیهماالسلام است.
و نیز گفته اند: از تخصیصات و تشریفات آدمى یكى آن است كه در نهاد وى دو بحرآفریده اند یكى بحر سر، دیگر بحر دل، این اشاره است به آیه مرج البحرین و بحرین اینجا خوف و رجاست عامه مسلمانان را و بحر قبض و بسط خواص مؤمنان را و بحر هیبت و انسانبیاء و صدیقان را.» (39)
5 - حضرت فاطمه علیهاالسلام خاتون قیامتمیبدى در تفسیر آیه شریفه: انما ولیكم الله و رسوله» (سوره مائده /55) با استناد به حدیث: من كنتمولاه فعلى مولاه» ولایت دین را اجل ولایاتمىداند و در فضیلت على علیهالسلام چنین مىنویسد:على مرتضى ابن عم مصطفى شوهر خاتون قیامت فاطمهزهراعلیهاالسلام كه خلافت را حارس بود و اولیاء را صدرو بدر بود.»(40)
در تفسیر كشفالاسرار علاوه بر آنچه گذشت نام و یاد حضرت فاطمه علیهاالسلام مكرر(41) آمده است، براى كوتاهى سخن به ذكر پارهاى بسنده شده است.
تاكید احادیث و هم آوازى علماى اهل سنت با شیعیان در دوستى اهل بیت موجب پیدایشاشعارى در مدح حبیبه خدا حضرت فاطمه زهراعلیهاالسلام شده است كه گزیده اى از آناشعار را مىتوان در كتاب مناقب فاطمى (42) مشاهده نمود، البته انعكاسانوار ولایت از مشكوة وجود حضرت زهراعلیهاالسلام در لابهلاى دیوان شاعران نیكنهادما به چشم مىخورد. از آن شمار است شعر عطار نیشابورى كه در آن ماجراى بیان احوالفاطمه علیهاالسلام به رسول اكرم و تعلیم تسبیح نماز به صدیقه كبرى آمده است پارهاىاز آن ابیات چنین است:
فاطمه خاتون جنت ناگهى پیش سید رفت در خلوت گهى گفت كرد از آس دستم آبله یككنیزك از تو مىخواهم صله تا مرا از آس رنجى كم رسد تا كىام از آس چندین غم رسد؟آس گردونم چو یك ارزن بود آس كردن خود چه كار من بود وى عجب در پیش صدر روزگار بودآن ساعت غنیمت بىشمار دست بگشاد و ببخشید آن همه هیچ نگذاشت از براى فاطمه یك دعاشآموخت زیبا و عزیز گفت این بهتر تو را زآن جمله چیز انس حضرت جان فزایت بس بود تا كهتو هستى خدایت بس بود» (43)
در تعلیم تسبیح حضرت فاطمه زهراعلیهاالسلام نوشته اند: پس از مراسم باشكوه شبازدواج آن حضرت كه همسران پیامبر و ن مهاجر و انصار همه به خانه هاى خود برگشتندفقط اسماء نزد آن حضرت ماند، چون حضرت فاطمه از خدمت چندین روزه اسماء شرمگین بودتقاضاى خادمهاى كرد، پیامبر فرمود: خادمهاى خواهى یا چیزى كه از خادمه بهتر باشد؟گفت: و آن چیست یا رسول الله؟ گفت: آن كه به عقب هر نماز سى و چهار بار تكبیر كنى وسىوسه بار تسبیح و سىوسه بار تحمید این بر زبان صد است و در ترازو هزار یا فاطمههیچ كس نباشد كه هر بامداد و شبنگاه این تسبیح بكند و الا خداى تعالى او را مهماتدنیایى و آخرتى كفایت كند.» (44)
آنچه براى ما پس از سپرى شدن قرنها شایان توجه مى باشد این است كه رسول اكرم صلىالله علیه وآله بجاى بخشش خادمه تسبیحى تعلیم فرزندش نمود كه فیض آن جاودانه استچنان كه هم اكنون، امت اسلام تسبیح حضرت زهراعلیهاالسلام را بعد از هر نمازمىخوانند و نام آن دخت پارسا و انسیه حورا تا آفتاب مى درخشد و مسلمانى نماز گزاردبرجاست و از بركات آن تسبیح و تحمید روح مقدسش بهره مند مىگردد. زندگانى كوتاهحضرت فاطمه زهراعلیهاالسلام نمودار نورانى صفات حسنه است انعكاس احادیث نبوى وسخنان ائمه هدى در تفسیر روضالجنان و كشفالاسرار نمایانگر گوشه اى از فضایل زهراىمرضیه است و این سخن درست است كه بزرگان علم و ادب و عرفان و كلام. از بیان شانىاز شؤون این گوهر تابناك و اسوه راستین اسلام ناتوانند و در این مقام ابیات زیربیان حال همگان است كه گفت:
وصف تو بگذشت از قدر عقول عقل در شرح شما شد بوالفضول گرچه عاجز آمد این عقل ازبیان عاجزانه جنبشى باید در آن» (45)
والسلام
پى نوشتها و مآخذ
1- ركنى، محمد مهدى، جلوههاى تشیع در تفسیر كشفالاسرار; یادنامه علامه امینىبه اهتمام سید جعفر شهیدى، محمدرضا حكیمى، تهران، مؤسسه انجام كتاب، 1361، ص165-230.
2- سوره اعراف/21.
3- سوره اعراف /20.
4- سوره بقره /37.
5- الخزاعى النیشابورى، حسین بن على بن محمد بن احمد، روضالجنان و روح الجنانفى تفسیر القرآن به تصحیح محمد جعفر یاحقى، محمد مهدى ناصح، بیست جلد، بنیادپژوهشهاى اسلامى، مشهد، 1371، ج1، ص228.
6- جارالله محمود بن عمر امخشرى، الكشاف، بیروت، دارالكتاب العربى،ربیعالاول،1366، ج6، ص220.
7- ابوالفضل رشیدالدین میبدى، كشفالاسرار و عدةالابرار، به اهتمام علىاصغرحكمت، ده جلد، دانشگاه تهران، 1331-1339، ج9، ص23.
8- سید عبدالحسین شرفالدین، الكلمة الغرا فى تفضیل اهرا، ترجمه محمد بیدارفر،انتشارات اهرا، تهران، 1362، ص50.
9- ابوالفضل رشیدالدین میبدى، همان كتاب، ج8، ص45.
10- الخزاعى النیشابورى، همان كتاب، ج15، ص419.
11- محمد باقر مجلسى، بحارالانوار، یكصدوده جلد، داراحیاء التراث العربى،1403،ج17، ص262.
12- ابوالفضل رشیدالدین میبدى، همان كتاب، ج2، ص151.
13- الخزاعى النیشابورى، همان كتاب، ج4، ص363.
14- ابوالفضل رشیدالدین میبدى، همان كتاب، ج2، ص147 و 151.
15- محمدباقر مجلسى، همان كتاب، ج43، ص145.
16- الخزاعى النیشابورى، همان كتاب، ج14، ص243.
17- ابوالفضل رشیدالدین میبدى، همان كتاب، ج7، ص50.
- الخزاعى النیشابورى، همان كتاب، ج14، ص275.
19- ابوالفضل رشیدالدین میبدى، همان كتاب، ج7، ص50.
20- محمد باقر مجلسى، بحارالانوار، چاپ دوم، المكتبة الاسلامیه، 1362، ج43،ص105. در این حدیث مهر حضرت فاطمهعلیهاالسلام پانصد درهم آمده است: مهر جدتهفاطمه و هو خمس مائه درهم جیاد».
21- رشیدالدین فضلالله، همان كتاب، ج7، ص51.
22- الخزاعى النیشابورى، همان كتاب، ج5، ص400.
23- همان، ج14، ص243.
24- همان، ج17، ص122.
25- همان، ج14، ص152.
26- همان، ج17، ص265.
27- ابوالفضل رشیدالدین، همان كتاب، ج8، ص87.
28- همان، ج5، ص330.
29- همان، ج10، ص647.
30- ابوالمحاسن الحسین بن الحسن الجرجانى، تفسیر گازر جلاء الاذهان و جلاءالاحزان، به تصحیح میرجلالالدین حسینى ارموى، تهران، ناشر: مهرآیین، 1378، ج1،ص277.
31- ابوالفضل رشیدالدین، همان كتاب، ج1، ص595.
32- شهید مرتضى مطهرى، مساله حجاب، نشریه انجمن اسلامى پزشكان، تهران، 1348،ص73.
33- مصلحالدین سعدى شیرازى، كلیات سعدى، به اهتمام محمدعلى فروغى، انتشاراتامیركبیر، تهران، چاپ اول، 1320، ص355.
34- الخزاعى النیشابورى، همان كتاب، ج14، ص124.
35- محمد باقر مجلسى، همان كتاب، ج43، ص38 و 65.
36- الخزاعى النیشابورى، همان كتاب، ج5، ص43.
37- همان، ج14، ص273.
38- همان، ج4، ص45 و46.
39- ابوالفضل رشیدالدین، همان كتاب، ج9، ص412، 421.
40- همان، ج3، ص150.
41- محمد جواد شریعت، فهرست كشفالاسرار، ناشر: امیركبیر، تهران،1363، ص955.
42- احمد احمدى بیرجندى، مناقب فاطمى در شعر فارسى، بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستانقدس رضوى،1369.
43- فریدالدین عطار نیشابورى، مصیبتنامه، به اهتمام نورانى وصال، ناشركتابفروشى زوار، تهران، 1364، ص41.
44- الخزاعى النیشابورى، همان كتاب، ج14، ص274.
45- جلالالدین محمد مولوى، مثنوى به تصحیح رینولد نیكلسون، به اهتمام نصراللهپورجوادى، انتشارات امیركبیر، تهران،1363، ج3، ص3.
واکنش توییتریها به شادی پس از گل مهدی ترابی +تصاویر
كه ,حضرت ,فاطمه ,علیهاالسلام ,فاطمه ,پیامبر ,فاطمه علیهاالسلام ,همان كتاب، ,است كه ,الله علیه ,علیه وآله ,حضرت فاطمه علیهاالسلام ,ابوالفضل رشیدالدین میبدى، ,همان كتاب، ج14، ,حضرت فاطمه زهراعلیهاالسلام
درباره این سایت